Wprawdzie o nagrodzie Nobla dla premiera Morawieckiego zrobiło się cicho, ale Pracownicze Plany Kapitałowe stały się faktem i wchodzą w życie od tego roku. Prezydent podpisał ustawę z 7 października 2018 roku, więc stała się ona obowiązującym prawem. W myśl ustawy od 1 lipca 2019 roku wszystkie firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników (według stanu na 1 lipca 2018 roku) przystępują to programu pracowniczych planów kapitałowych. Od 1 stycznia 2020 roku przystąpią do niego firmy zatrudniające powyżej 50 pracowników, a od 1 lipca 2020 roku firmy, w których pracuje więcej niż 20 osób. Od 1 stycznia 2021 roku program pracowniczych planów kapitałowych ma objąć wszystkie firmy w tym podmioty sektora finansów publicznych.
W PPK nie będą mogły oszczędzać osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.
Założenia ustawodawcy
Z założenia ustawodawcy PPK to program: dobrowolny z którego będzie można zrezygnować w dowolnym momencie, tani - limit kosztów ma wynosić 0,6 %, łatwy we wdrożeniu , bo bez żadnych deklaracji mają do niego przystąpić wszyscy pracownicy. Dzięki temu do PPK ma przystąpić 11,5 mln zatrudnionych w naszym kraju. Ma to być powszechny program stający się uzupełnieniem mało wydajnego dotychczasowego systemu opartego na podatkach płaconych do ZUS. Są plany by ZUS stał się jedynie zabezpieczeniem socjalnym dla najuboższych. W domyśle płaconym podatkiem, za który nic obywatele nie będą mieć. W ten sposób państwo uwolni się od roszczeń względem ZUS, a nasze składki płacone latami przestaną być zabezpieczeniem naszej starości.
Rząd zauważył, że 3/4 społeczeństwa nie oszczędza na starość, licząc jedynie na ZUS. W ten sposób oficjalnie podważył zasadność ciągłości państwa w tym zakresie i chce zmusić Polaków by masowo i dobrowolnie zrezygnowali nabytych praw do odpowiedniej renty, czy emerytury. Prawa te wynikały z umowy jakie wiele lat temu zawarli z ZUS płacąc do niego składki. Teraz podobnie jak to było z OFE państwo chce zawłaszczyć te zobowiązania, czyniąc z nich jedynie pomoc społeczną oderwaną od wysokości płaconych na ZUS danin.
Kolejna zabawa w konta indywidualne
Argumentem rządu jest fakt, że na zachodzie Europy ludzie odkładają pieniądze na starość. Oszczędzają nawet połowę swoich dochodów! Przekaz jest jasny taka kasa to kolejne programy socjalne, które może tworzyć rząd okradając społeczeństwo. Argument ten jest typowym pomysłem na wiecową dyskusję. Na zachodzie ludzie zarabiają kilka razy więcej niż w Polsce i nie mają tytlu podatków do zapłacenia na obietnice wyborcze. Poza tym w krajach cywilizowanych jest szacunek do prawa własności. Nie nacjonalizuje się oszczędności przy każdej zmianie władzy tylko dlatego że kogoś wybrał suweren. W Polsce oszukuje się społeczeństwo co chwila obiecując nowe programy, które mają im służyć. Jednocześnie zrywa się z ciągłością państwa do realizacji zobowiązań z lat poprzednich. Tak było już wielokrotnie, ostatnio w ten sposób znacjonalizowano fundusze OFE.
System zadziała o ile będzie powszechny
Tym razem rząd wprowadzając PPK uprzedza, że nowy system zadziała o ile będzie powszechny, a gospodarka nadal będzie się rozwijać. To dzięki jego powszechności system PPK zabezpieczy w przyszłości bezpieczeństwo finansowe Polaków. Jednocześnie zostanie stworzony kapitał inwestycyjny, tak bardzo potrzebny polskiej gospodarce. Dzięki temu obniży się koszt finansowania inwestycji i nastąpi szybki rozwój polskiej gospodarki. Takie wyborcze perpetuum mobile. Tylko, że w poprzednich programach, które miały uzdrowić gospodarkę też uczestniczył obecny pan premier. Minęło sporo czasu a efektów nie widać za to pojawiają się ciągle nowe programy, a odrzucane są stare. W każdych były zapewnienia sukcesu i konta indywidualne których nienaruszalność gwarantowały poprzednie rządy, a odbierają rządy przejmujące władzę.
My jedynie za to wszystko ciągle płacimy.
Szczegóły programu PPK
Zanim spełni się sen o cudzie gospodarczym nad Wisłą odkryjmy szczegóły programu PPK. Programem mają być objęte automatycznie wszystkie osoby zatrudnione w Polsce w wieku 18-54 lat, za których pracodawca płaci składki na ZUS. Osoby w wieku 55-69 lat mogą przystąpić do programu po wyrażeniu oświadczenia woli. Warunkiem niezbędnym do spełnienia jest okres zatrudnienia pracownika przez minimum 3 miesiące w ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających przystąpienie do programu. Do programu nie mogą przystąpić osoby samozatrudnione, rolnicy i pracownicy służb mundurowych. Do programu PPK nie będzie musiał przystąpić mikroprzedsiębiorca, który zatrudnia mniej niż 10 osób, oraz osoby, które złożą deklarację rezygnacji z uczestnictwa w PPK. Również firmy, w który funkcjonuje Pracowniczy Program Emerytalny ze składkami w wysokości minimum 3,5 % oraz udziałem pracowniczym min. 25 %, nie muszą przystępować do programu PPK. Najciekawsze jest to, że deklaracja składana przez pracownika o rezygnacji z udziału w systemie PPK jest ważna na 4 lata (tyle co kadencja sejmu) i będzie ją trzeba odnowić po tym okresie. Pracownik będzie miał prawo przerwać i wznowić udział w programie w każdym momencie okresu zatrudnienia. Wygląd deklaracji rezygnacji z PPK skomentujemy w dalszej części artykułu.
Ile kosztują składki na PPK?
Składki na pracowniczy plan kapitałowy będą odprowadzane zarówno przez pracownika jak i przez pracodawcę. Pracownik w zależności od wybranej formy (składka podstawowa, składka dobrowolna) zapłaci na PPK od 2 do 4 % swojej pensji. To da od 3,5 do 8 % wynagrodzenia brutto. Taką kwotą będzie zasilane nasze konto indywidualne na PPK, plus w "prezencie" od państwa 250 zł w pierwszym roku i 240 zł w latach następnych. Kwoty zbierane na koncie w PPK nie będą podlegać podatkowi PIT i podatkowi Belki. Dla pracodawcy wpłaty na PPK będą stanowić koszt prowadzenia działalności gospodarczej. Składki płacone przez pracodawcę na PPK nie będą dodawane do podstawy wyliczenia składki na ZUS.
Jeżeli wynagrodzenie uczestnika PPK jest niższe niż 120 % minimalnego wynagrodzenia składka na PPK będzie wynosić 0,5 %.
Kiedy dostanę pieniądze z PPK?
W ustawie zapisano, że pieniądze zgromadzone w PPK będą wypłacane po ukończeniu 60 roku życia, bez względu czy będzie dotyczyć to kobiet, czy mężczyzn. Ze zgromadzonej kwoty 1/4 otrzymamy jednorazowo, pozostałą część w ratach przez 10 lat. Będzie też można skorzystać z tych pieniędzy wcześniej. Na przykład wypożyczyć je na zakup mieszkania. Z tym, że musimy je zwrócić w ciągu 15 lat. Również w przypadku ciężkiej choroby własnej lub członka najbliższej rodziny dostaniemy 1/4 zgromadzonych środków. Pieniądze zgromadzone na koncie PPK są dziedziczone i nie podlegają podatkowi od spadków.
Komu będzie się opłacać udział w programie PPK
Z symulacji przeprowadzanych przez ekonomistów przystąpienie do programu będzie się najbardziej opłacać dobrze zarabiającym młodym ludziom poniżej 30 roku życia. Przystępując do programu będą w stanie zgromadzić na koncie 66 tyś złotych. Po ukończeniu 60 lat jednorazowo dostaną 16,5 tyś złotych i przez 10 lat będą otrzymywać dodatek do emerytury z ZUS w wysokości 500 zł (takie kolejne 500+). Jaką wartość będą miały te pieniądze w roku 2050 tego ekonomiści nie są w stanie przewidzieć. Ciężko doszukać się w programie gwarancji rewaloryzacji gromadzonych wkładów, z uwagi na inflację.
Kto będzie zarządzał naszymi pieniędzmi w ramach PPK ?
Ustawodawca ustalił, że naszymi oszczędnościami z PPK będą zarządzały Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, a ich koszty nie będą mogły być wyższe niż 0,6 proc. O wyborze TFI decyduje pracodawca. Jednak o tym jak będą inwestowane pieniądze gromadzone w ramach PPK nie będzie mieć żadnego wpływu ani pracownik, ani nasz pracodawca!
Ustawa o PPK zawiera 144 artykuły, z czego przepisy dotyczące wykorzystania środków na inwestycje dotyczy aż 46 artykułów. Niepokojące jest to, że artykuły te powołują się na różne istniejące i nieistniejące (!) rozporządzenia i akty wykonawcze. O planach dotyczących wykorzystania środków z PPK słyszeliśmy na taśmach z rozmowy miedzy członkiem KNF, a prezesem jednego banku.
To musi niepokoić.
Prywatny charakter gromadzonych środków
Podobnie jak to było w przypadku znacjonalizowanych środków OFE ustawodawca zapewnia, że gromadzone na kontach indywidualnych pieniądze w ramach PPK będą stanowić naszą własność i podlegać dziedziczeniu. Podobnie swego czasu mówiono o naszych składkach płaconych do ZUS czy OFE.
Na jak długo będą ważne dzisiejsze deklaracje? Można jedynie wątpić w wartość tych zapewnień. Wpłaty na nasze konto w PPK będzie można kontynuować również przy zmianie pracodawcy. Jedynie nasz nowy pracodawca będzie musiał przenieść środki do swojego TFI.
Jak zrezygnować z PPK?
O ile do PPK będą obligatoryjnie przypisani wszyscy pracownicy, to wypisanie będzie wymagać złożenia siedmiu podpisów na kilku stronicowej deklaracji woli. Zapomnienie chociażby o jednym podpisie unieważni całą deklarację woli. Deklaracja woli ma niczym artykuł spożywczy termin ważności. Trzeba będzie ją odnawiać co cztery lata, a każde zapomnienie tego obowiązku będzie się wiązać z automatycznym przystąpieniem do PPK.
Jak przystało na państwo europejskie w latach 20 XXI wieku, deklaracja musi być złożona pisemnie, na papierze. Dzięki temu wydłuży się pewnie okres "dobrowolnego" uczestnictwa w programie. Z pewnością poprawi to statystyki uczestnictwa. Nic dziwnego, że wprowadzono takie kruczki PR-owe. Według sondaży programem PPK zainteresowane jest 5 % respondentów. Natomiast 96 % uczestniczących w ankietach uważa, że PPK służy jedynie zabezpieczeniu części obietnic wyborczych obecnego rządu. Trudno określić co będzie dalej z PPK, gdy obecny rząd przegra wybory.
PPE zamiast PPK
Pracodawcy uważają, że bardziej dostosowany do dzisiejszego rynku pracy jest Pracowniczy Program Emerytalny. Jest to związane z kłopotami w znalezieniu pracowników. Kwotowo wybór powinien być prosty. Kwota składek płaconych przez pracodawcę do PPE dla 25 % załogi, wystarczyłaby do opłacenia składek na PPK dla 78 % pracowników. To dowodzi, że program PPE jest trzykrotnie droższy od PPK. Mimo to pracodawcy kierując się deklaracjami pracowników wolą nadal oferować swojej załodze PPE. W ten sposób przyciągją do siebie pracowników poszukujących tego zabezpieczenia ich przyszłości. Co ciekawe efektem w prowadzenia PPK jest znaczny wzrost chęci przystąpienia do PPE przez kolejne firmy. Przykładowo o ile w całym 2016 roku do PPE przystąpiło w sumie 48 firm to tylko od października 2018 roku swój akces do programu PPE złożyło 353 przedsiębiorstw. Wszystko dzięki temu że udział firmy w programie PPE zwalnia z konieczności wprowadzenia PPK.
Kalkulacja ofert
Przedsiębiorstwa w swoich wyborach kierują się zyskiem i troską o dobro pracowników, których jest coraz ciężej pozyskać. Nad ustawami wprowadzającymi zmiany w ordynacji podatkowej pracuje aktualna większość sejmowa, która może dowolnie zmieniać wszystko, nawet konstytucję, chociaż nie mają do tego prawa. Konstrukcja PPK jest mało korzystna dla pracowników. Każde odstępstwo od wyznaczonych terminów wiąże się z karami i wprowadzeniem podatków dla oszczędzających pieniądze tak, że mogą stracić niemal wszystko. Dzięki 250 zł jakie "daje" nam na początku państwo staje się poniekąd współwłaścicielem naszego konta osobistego. Dyktuje warunki rozporządzania naszymi pieniędzmi. Dla właściciela konta osobistego w PPK ciężka choroba jest bardzo istotnym wydarzeniem w jego życiu. Przy dzisiejszym ograniczaniu środków przeznaczanych przez państwo na służbę zdrowia to pacjent musi ponosić ciężar leczenia. Udział w PPK w przypadku ciężkiej choroby (również śmiertelnej) uprawnia jedynie do uzyskania dostępu do 25 % zgromadzonych środków. Dopiero po śmierci uczestnika PPK spadkobiercy nabędą prawa do skorzystania z całej odłożonej kwoty (ale i to może się zmienić). W ten sposób PPK można porównywać jedynie z ubezpieczeniem na życie, za które jedynie będzie można pochować ubezpieczonego.
Czego uczy doświadczenie?
Z historii ostatnich 50 lat pamiętamy różne akcje powszechnego ściągania pieniędzy ze społeczeństwa. Była akcja książeczek mieszkaniowych, gdy za lata oszczędzania można było sobie kupić oranżadę w najlepszym przypadku z jednym pączkiem. Była akcja samochodu dla ludu, gdy oszczędzanie na malucha kończyło się całkowitą utratą pieniędzy. Obiecano nam też OFE, które niedawno zostało znacjonalizowane.
Z pewnością oszczędzanie na starość to dobry pomysł. Nie zawsze będziemy zdrowi i zdolni do pracy. Czy jednak nie jest prościej umożliwić to ludziom indywidualnie zwalniając z opodatkowania oszczędności gromadzone na starość w bankach, czy instytucjach, które sami sobie dobrowolnie wybiorą?
Inaczej możemy liczyć jedynie na garść srebrników, i kolejną kadencję obietnic wyborczych.
#ZUS, #emerytury, #PPK, #fundusze kapitałowe, #Pracowniczy Plan Kapitałowy #PPE
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz